ادغام کبیرادغام ، در صورت متحرک بودن هر دو حرف را ادغام کبیر گویند. ۱ - تعریف«ادغام کبیر» در مقابل « ادغام صغیر » و در جایی است که مدغم و مدغم فیه هردو متحرک باشند. برای تحقق شرایط ادغام، مدغم را ساکن، و مدغم فیه را در آن ادغام می‌کنیم؛ مانند: تامروننی --> تامرونی. چون در این نوع ادغام - برخلاف ادغام صغیر- بیشتر از یک عمل (ساکن شدن مدغم) صورت می‌گیرد، آن را «ادغام کبیر» گویند. ۲ - انواع ادغام کبیرادغام کبیر دو گونه است: ۱. مدغم و مدغم فیه متماثل و در یک کلمه‌اند. در این صورت، ادغام لازم است؛ مانند:مدد --> مد. این مورد در رسم الخط نیز به صورت ادغام نوشته می‌شود. ۲. مدغم و مدغم فیه در دو کلمه واقع شده‌اند؛ مانند:«سیقول لک» و «یعلم ما». در این مورد، ترک ادغام بهتر دانسته شده است. سیوطی در بیان سبب نام گذاری این قسم ادغام به ادغام کبیر وجوهی ذکر کرده است، مثل: کثرت وقوع آن؛ نقش آن در ساکن کردن حرف متحرک قبل از ادغام؛ صعوبت این نوع ادغام. [۲]
جمزوری، سلیمان، معالم التجوید الجدید، ص۵۶.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «ادغام کبیر». |